Strona Główna

Podlasie – styk narodowości, kultur, religii.

• 

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 14, grudzień 2017 15:19

Administrator

 

 

       Grudniowy wykład w naszym Uniwersytecie Trzeciego Wieku to kolejny powrót do przeszłości, tym razem odnoszący się do naszego regionu. Wykład zaprezentował, związany od lat z regionem i jego badacz prof. dr hab. Jerzy Urwanowicz z Uniwersytetu w Białymstoku.

 

       W pierwszej części szkicowo omówił dzieje regionu określanego terminem Podlasie podkreślając, że nazwę tę odnoszono w historii do obszarów o różnym zasięgu, najogólniej położonych po obu stronach środkowego Bugu. W omawianej w wykładzie epoce – od średniowiecza do XVIII w. osiedlały się tu grupy Słowian zarówno ze wschodnio jak i zachodniosłowiańskich.

       Politycznie ziemie te należały najpierw (XI w.) do Rusi Kijowskiej, później księstwa wołyńskiego. Spierały się o nie (XIII – XV w.) Mazowsze z Litwą by ostatecznie większość ziem znalazła się w granicach korony jako województwo podlaskie.

       Osiedlająca się ludność wyznawała i katolicyzm i prawosławie, a po unii brzeskiej w części przeszła na obrządek unicki. Kiedy pojawiają się Żydzi, wnoszą wiarę Judaizm, a Tatarzy islam. Ta mozajka ludnościowa wzbogaca też koloryt kulturowy miast i miasteczek – obok kościołów pojawiają się cerkwie, synagogi, meczety. A że religia wyznacza też styl życia wyznawców to różnorodna też staje się kultura Podlasia.

       W drugiej części wykładu pan profesor prezentuje kulturę wybranych ośrodków – Drohiczyna i Supraśla.

       W średniowieczu ważną pozycję miał Drohiczyn. Tu miała miejsce koronacja króla Rusi Daniela (jego syn Lew założył później Lwów). Miasto nad Bugiem rozwijało się prężnie przez całe średniowiecze (zrujnowane w poł. XVIIw. w tzw. potopie siedmiogrodzkim). Powstawały zachowane do dziś – kościół franciszkanów i katedra Św. Trójcy, a także cerkiew Św. Mikołaja. Ważną rolę odegrało kolegium jezuickie. Duże zasługi w rozwoju miasta miała można rodzina Kuczyńskich.

       Inne były dzieje Supraśla. W średniowieczu związane z przeniesieniem z Gródka przez Chodkiewicza Klasztoru i zbudowaniem cerkwi Najświętszej Marii Panny. Na dziejach klasztoru odcisnął się konflikt religijny związany z unią brzeską (aż do czasów współczesnych ciągnący się spór między Kościołem a Cerkwią).

       Ważną rolę kulturową odegrała działająca w Supraślu drukarnia (także druki świeckie). Tragiczne lata II wojny Światowej – wysadzenie przez Niemców cerkwi NMP – budowli także o charakterze obronnym na lata spowodowało upadek kompleksu klasztornego. Dziś odbudowany starannie, kwitnie na nowo. Powstało ważne muzeum ikon, przechowuje się także część fresków z XI w. tu odnaleziono najcenniejszą pamiątkę przeszłości Kodeks Supraski w języku starocerkiewno-słowiańskim (XI w.) – na liście dziedzictwa kultury UNESCO.

       Omówione w wykładzie 2. ośrodki przeszłości kultury podlaskiej to oczywiście nie wszystko. Pan Profesor odsyła nas do pięknych nowych wydawnictw o naszym regionie. Do sięgania po nie niewątpliwie wykład jest dobrym wstępem i inspiracją. Panu profesorowi serdecznie dziękujemy.

       W drugiej części spotkania zaprosili uczestników nasi aktorzy, by przypomnieć „Dwa teatry” przygotowane przed wakacjami.

Autor: mgr Antonina SKORUK

Foto-galeria: Zbigniew ANGIELCZYK

 

       „Seniorzy mieszkańcom miasta i okolic Hajnówki” pod takim hasłem Grupa Teatralna Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Hajnówce przygotowała fragmenty dramatu Jerzego Szaniawskiego „Dwa Teatry” („Teatr Małe Zwierciadło”, „Matka”).

       Prezentowany materiał filmowy – został umieszczony w serwisie dzięki uprzejmości i za zgodą jego właścicieli i twórców z TV PODLASIE w Telewizji Kablowej w Hajnówce.

       Szczególne słowa podziękowania kierujemy do Pana Jarosława Kiryluka.